Nörolojik Modlar

Nörolojik mod, belirli motor (kas hareketi) davranışları, mide, bağırsak ve sindirim davranışlarının, vücutta ve/veya beyindeki nörotransmiter salınımlarının veya salınım engellerinin ve son derece spesifik zihinsel davranışların spesifik bir kombinasyonudur. Yaşayan bir sistemin fizyolojik koşulları, saniyeden saniyeye değişebilen, sürekli değişen fiziksel ve/veya duygusal ihtiyaçlara sahiptir. Bunlar, bir nörolojik modun kullanım miktarının diğerine göre sürekli değişen oranına yansır.

Batı tıbbı yalnızca iki modu tanır: parasempatik ve sempatik. Parasempatik mod, eğlenceli merak ve sağlıklı sindirimin fiziksel ve zihinsel davranışlarını harekete geçirir. (Bu aşırı basitleştirmedir, ancak bize bir başlangıç ​​noktası verir.) Bu mod, orta beynin belirli bölgelerinde dopamin salınımını etkinleştirir. Dopamin, beynin çeşitli bölgelerinde çeşitli amaçlarla kullanılan bir nöron (beyin hücresi) uyarıcısıdır (nörotransmitter). Parasempatik modda dopamin, yakındaki striatumdan gelen talimatlara yanıt olarak beynin substantia nigra’sından salınır. Substantia nigra ve striatumun her ikisi de beynin orta çizgisi boyunca, neredeyse beynin tam merkezinde bulunur. Striatum, eğlenceli, neşeli, çekingen ruh hali ve hareket beklentisiyle motor fonksiyon için orta beyin dopamin salınımı sinyalini verebilir.

Dopaminin beyinde birçok işlevi vardır. Orta beyinde dopamin “iyi hissetme” ve “zahmetsiz hareket etme” nörotransmitteridir. Ancak beynin yanlarında dopamin kaygı, ihtiyatlılık ve risk değerlendirmesiyle ilgili nörotransmiterdir. Sağlıklı insanlar uyanıkken her zaman parasempatik mod ile sempatik modun bir karışımını kullanırlar. Parasempatik modun kullanımı azaldığında orta beyne yönelik motor fonksiyona yönelik dopamin salınımı azalır. Kişi uyanıksa ve daha çok sempatik moda geçiyorsa veya duraklama moduna giriyorsa (parasempatik moddan uzaklaşıyorsa) beynin yan bölgelerindeki dopamin salınımında artış olabilir. Yine bu bölgelerdeki dopamin kaygı, ihtiyatlılık veya risk değerlendirmesi gibi olumsuz ruh hali tepkilerini harekete geçirebilir. Duraklama halindeki insanlarda hareket ve iyi hissetme için orta beyindeki dopamin salınımı ciddi şekilde engellenir. Duraklayan kişilerde risk değerlendirmesi için beynin yan taraflarında dopamin salınımı büyük ölçüde artar.

Kaslar, parasempatik modun orta beyin, striatal dopamin sistemi kullanılarak veya sempatik modun beyin kimyası aracılığıyla etkinleştirilebilir. Sempatik mod “savaş ya da kaç” tepkisini güçlendirir. Sempatik modun kullanımı arttıkça, adrenalin salınımı da artar ve striatumun orta beyindeki kaygısız kas hareketi için dopamin salınımı talimatı da buna bağlı olarak azalır. Diğer beyin molekülleri de sempatik modda rol oynuyor ancak şimdilik konuyu basit tutuyorum.

Neredeyse tüm insanlar uyanık olduklarında bu iki modun bir karışımını kullanıyorlar: parasempatik ve sempatik. Bir kişi ne kadar memnunsa hareket, düşünce ve duyusal farkındalık için parasempatik modu o kadar kullanıyor demektir. Ne kadar stresli olursa hareket, düşünce ve duyusal değerlendirme için sempatik mod kimyalarını o kadar çok kullanıyor. Yine neredeyse tüm insanlar uyanıkken her zaman iki modun bir karışımını kullanır. Örneğin, yemek yerken araba kullanan bir kişi, hafif derecede sempatik modun uyarı yoğunluğunu ve hafif derecede parasempatik modun sindirim davranışlarını kullanıyor.

Çin tıbbı bin yılı aşkın bir süredir dört nörolojik mod olduğunu kabul etmektedir. Üçüncü mod olan uyku, bilincimizi kaybetmemize ve oldukça hareketsiz kalmamıza olanak tanır. Bu modda, beyindeki dopamin salınımı ve böbreküstü bezlerinden adrenalin salınımı yüksek oranda engellenir.

Dördüncü mod olan duraklatma modu, yaşamı tehdit eden bir yaralanma veya travmaya tepki olarak fiziksel ve duygusal olarak bir miktar uyuşmamıza olanak tanır. Bu modda, hem dopaminin (motor fonksiyon ve olumlu ruh hali için beyin bölgesinde) hem de adrenalin bezinden adrenalinin salınması engellenir. Risk değerlendirmesi için dopamin salınımı arttırılır. Vücudun tehlikeli bir şekilde hasar görmesine rağmen motor fonksiyon gerekliyse, beyin başka bir nörotransmitter olan norepinefrini (Birleşik Krallık’ta noradrenalin olarak bilinir) salgılayabilir. Norepinefrin, aşırı güçlü motor fonksiyonun acil durumlarda kullanılmasını mümkün kılar. Bu tip motor fonksiyon, dopamin tarafından yönlendirilen gibi spontane ve hayal gücünden kaynaklanan bir fonksiyon değildir. Bunun yerine norepinefrin, zihne veya içgüdüye dayalı komutlara yanıt olarak süper güçlü motor fonksiyonunu harekete geçirir.